Planetarium Franeker Eisinga trip tip

(De hoofdpagina over Franeker is achter de weblink over het Friese Franeker en Bloemketerp Vakantiepark)

Het Planetarium in Franeker van Eise Eisinga is een trip tip

Nabij Franeker ligt het dorp Dronrijp : Eise Eisinga ( 1744 – 1828 ) was er wolkammer ( wolkammen is de vezels van de wol parallel leggen en van ongerechtigheden ontdoen ).

Hij verwierf ook kennis van de sterrenkunde, maakte in zijn woonkamer ( een Planetarium ) het zonnestelsel na. En bewees dat de verwachte planeet – samenstand in 1774 geen onheil zou brengen.

let op de pijlen :

1. » de bedstee achter in de woonkamer, voor man , vrouw en kinderen ; daaronder met een diepblauwe lijn, is doorgaans de lade voor de babies om in te slapen.
2. » erboven hangt aan de muur de koperen beddepan tbv warme voetjes in bed.
3. » hangende en correct bewegende hemellichamen aan de zoldering / plafond ofwel het Planetarium. En Eise leefde van 1744 – 1828. Voltooide het Planetarium in 1781.

 

Planetarium bouwer Eise Eisinga wiskundig onderlegd

Maar eigenlijk bewees hij méér dan dat. Het was niet alleen Eise Eisinga die zich de wiskunde eigen maakte, terwijl hij als wolkammer bij z’n vader werkte. Tijdens het werk met de wol, nam hij van zijn vader óók dièns interesse voor zaken als sterrenkunde en wiskunde over. Dus de vader had al een buitengewone – dat wil zeggen duidelijk méér dan andere mensen – interesse voor die sterrenkunde en wiskunde. Nu was De Academia van Vrieslant, anders gezegd de Universiteit van Franeker, al gevestigd in het jaar 1585, maar dat wil niet zeggen dat de hele bevolking van Franeker en omstreken direct daarmee alle sterrenkunde onder de pet had. En zeker niet zodanig, dat ze allemaal een Planetarium gingen bouwen.

Wel dat we de gemiddelde kennis van mensen in die tijdsperiode hoger moeten inschatten dan we doorgaans plegen te doen. We kennen Koning , Keizer , Admiraal. Soms een beetje van de adelstand en hun optrekjes. Hoe de bevolking leefde ……. waar schilders van toen net zoals de fotografie van nu, niet altijd de waarheid lieten zien imho.

Eise naar Frjentsjer = Franeker, voor sterrenkunde en een planetarium bouwen

Eise Eisinga was dan wel zó leergierig dat hij wekelijks naar Franeker ( Fries : Frjentsjer ) liep vanaf Dronrijp waar hij woonde. En dat is dan 6 ½ km heen èn terug, maar noodgedwongen iets van 5 kwartier lópen. Je moet wel gedreven zijn om een planetarium in je huiskamer te willen bouwen en daarvoor de benodigde kennis te verwerven.

Daar aan de universiteit bestudeerde hij met Willem Wijtses, naar men zegt óók een wolverver, de wiskundeboeken van Euclides. Wolkammer, wolverver, van schapenwol vermoedelijk. Van het gezegde : “Hij is altijd schaap gebleven = nooit slim geworden.” moeten we een verbetering vragen. Want dat Planetarium is in de wereld ongekend.

Zit de drang om te leren of interesse in studeren in deze stad

Of zit het in de omgeving van Franeker die drang om te leren en studeren in wiskunde ? Zou natuurlijk kunnen, in dat geval een goede reden om een bezoek te brengen aan Franeker en het Planetarium van Eise Eisinga 😉 !

Méér informatie over Franeker en Friesland

lees hier méér over Franeker

lees hier méér over Friesland in het algemeen

Vakantie Suggesties

---