Bonifatius en vakantie ? Nou, wanneer je alle notities van en over hem leest, is hij zeker één van de eerste toeristen geweest, vooropgesteld dat het allemaal klopt. En oneerbiedig : dan is hij een ideale “kapstok” om wat routes te verzamelen en het kleurt de bestemmingen 🙂

De reisroutes en verblijfplaatsen van Bonifatius in België met raakvlakken

» Bonifatius-Wynfrith »» Radboud »» de Donar eik »» Kerkmanagement »» de Dokkumer – moordzaak »» Aurich connectie »» Duinkerken »» Requiescat in pace »» Crime Scene Investigation CSI »

Bonifatius uit Engeland , wonend en werkend in Belgie, Noord Duitsland, Zuid Duitsland en Italië. Voorzien van politieke, bestuurlijke en kerkelijke invloed en moet van zijn vele ‘vakanties’ genoten hebben.

Uit Engeland gekomen om in Dokkum z’n eind te vinden

De Heilige Bonifatius (672 – 5 juni 754) bij Dokkum vermoord. Dat is wat we in doorsnee hebben meegekregen van school of anderszins. Moordzuchtig volkje, die Friezen in Friesland bij Murmerwoude vlakbij Dokkum. Plaats delict : Murmerwoude ( Fries: Moarrewâld ) ofwel moordenaarswoud of simpeler : moeras + bosjes (..).

Let wel, in die tijd was Friesland nog helemaal niet zo mooi rond als het nu is, heel Nederland was nog meer een waterland en onbewoonbaar moeras dan nu, heeft TNO nog vastgesteld. Er was meer niet dan wel.
Waterland, vakanties land.
Bekijk deze kaart eens, klik ‘m over de pagina heen, van Nederland en Friesland in de 7e eeuw. Overigens ook de kust van Vlaanderen was niet zo glad als het nu lijkt. Zijn ook eilanden ‘aan land gekomen’ ofwel (deels)  in het water verzwolgen.

Bonifatius als reiziger, op reis als vakantie

Bonifatius als reiziger, op reis als vakantie, iets genuanceerder : vakantie was toen nog niet uitgevonden, maar als reiziger troeft Bonifatius ons allemaal redelijk af tot op hoge leeftijd. Ver boven de AOW leeftijd.

We weten eigenlijk helemaal niet zoveel van hem af. Wel is er over hem geschreven, door Willibald ( niet Willibrord ). Die Willibald heeft nl. de “vita Bonifatii Kap. 6” nagelaten en schrijft daarin:
Bonifatius is afkomstig van Engeland : omgeving Exeter

Bonifatius werd geboren in een naar die tijd gegoede familie als Winfrid of Wynfrith. En naar de traditie leert, in de plaats Crediton in Devonshire net even boven Exeter, Engeland.
Als kloosterling kreeg hij daar zijn theologische scholing en werd op zijn 30e priester. Om in 715 n. chr. met zijn zendingsexpeditie naar de Friezen ( welke en waar ? ) aan te vangen. Voor die tijd een escapade zoals een astronaut naar de ruimte.

Naar Dorestad (Wijk bij Duurstede) of juist Dorestadum = Audruicq = Ouderwijk in Frans Vlaanderen

In 716 stak hij over naar Dorestad ten noorden van het huidige Wijk bij Duurstede ( een overbekende haven voor die tijd ..). Maar ondervond teveel weerstand, aldus naar onze standaard geschiedschrijving.

Varend vanaf Zuidwest Engeland , door het Kanaal waar de afstand tot het vasteland van Europa het smalst is, de Noordzee op. Vervolgens ga je dan niet direct aan land, maar vaart naar Hoek van Holland en Europoort om pas dáár de Nieuwe Waterweg (anno 1863 ! ) op te varen. Dan de Nieuwe Maas, om via de Lek uit te komen landinwaarts nagenoeg 100 km. ( pak ‘m beet halverwege Nederland ) bij Wijk bij Duurstede. Niet geheel logisch, maar het was een andere tijd, toch?

 

Hoe zit het dan wel ?

Vermoedelijk of waarschijnlijk zal Winfrid in Noord Frankrijk aan land zijn gegaan. Bij de plaats Audruicq ( Dorestadum / Dorewic ofwel Ouderwijk ) nabij Calais (bron: Holle Boomstammen auteur Albert Delahaye) in Noord Frankrijk c.q. Frans Vlaanderen. Ligt meer voor de hand.

Lees bij interesse ook even onze webpagina over Robert de Fries in onverwachte contreien rond Frans Vlaanderen.

Crediton nabij Exeter aan de Lyme Bay Zw Engeland

Daarbij … vlakbij Dorestadum ligt Boulogne sur Mer, startpunt of eindpunt ( afhankelijk van waar je bent ) van een oude Romeinse Heerweg naar Keulen. (zie kaart verderop).

De (Frans / Vlaamse – ) Frizen en het Duitse Fritzlar is dan ook nog even ( te voet of te paard ) rechtdoor gaan.

 

Bonifatius naar Rome – we reizen wat af ….

In 718, 2 jaar nadien, ging Wynfrith dóór naar Rome, met aanbevelingsbrieven van de bisschop van Winchester. Paus Gregorius II wees hem Thuringen aan als zendingsterrein, zo’n beetje centraal – Duitsland, dus vertrok Bonifatius voor de tweede maal naar Duitsland en werkte er enkele jaren met Willibrord (!) samen in Utrecht, naar nederlandse bronnen vermelden. Onthou die samenwerking (..) Mogelijk moeten we ipv Utrecht, beter Atrecht lezen. Vanaf Ouderwijk 97 km, terwijl Utrecht dan veruit meer dan 330 km zou zijn geweest.

Willibrord komt ook nog in beeld als 2e hoofdrolspeler

Gegeven de vele landerijen die Willibrord (658-739) in Duitsland sedert 690 heeft vergaard (..), en zijn missies is het de vraag of hij erg veel tijd aan Utrecht heeft besteed, op die tijd en op die plaats.

Hij verzekerde zich van de steun van Pepijn van Herstal, diens bekende nazaat : Keizer Karel de Grote.
Die steun vertaalde zich óók in het schenken van landgoederen van andere edelen op voorspraak van Pepijn. Hij ontving in twee etappes daarnaast van Irmina van Oeren ( moeder van Pepijns eega ) het landgoed waar Echternach ligt. Kon daarna ruimschoots de Abdij van Echternach laten bouwen. ‘Leven in eenvoud’ met mogelijk forse overredingskracht.

Radboud koning van de Friezen

We hebben Radboud op een aparte pagina gezet.

Friezen of Fresonen loopt ietsjes door elkaar

En over dat Huis van Egmont hebben we op deze Henegouwse pagina al geschreven, waar het ook gaat over Lamoraal van Egmont, één van de nauwe vrienden van ‘onze’ Willem van Oranje cq de Zwijger. En dan te bedenken dat het huidige huis Oranje ( Nassau ) eigenlijk haar voortbestaan dankt aan de Friese tak. Maar dat zijn dan weer andere Friezen.

de Donar eik bij de “Frizen” in Duitsland

Hoezo de weg naar het noorden? Waar zat Bonifatius dan? We hebben het dan over de tweede reis van Bonifatius, eigenlijk de terugreis van Rome over land. Jawel , zo’n 1400 kilometer vakantie reis, in het kerngebied wat hem door de Paus was toegemeten, Hessen en Thüringen.

Daar dus geen Friezen maar Germanen? En wanneer we de geschriften mogen geloven, zullen de Germanen en Bonifatius aardig aan elkaar gewaagd zijn geweest. Want ook Bonifatius legde zijn oren niet eerst te luisteren bij de zieltjes van de Germanen.

Teneinde de overmacht van christenen en het Frankisch gezag te bewijzen, hakte Bonifatius in ca.723 de heilige Donar eik om in Geismar. Nabij Fritzlar op de grens van Hessen en Nedersaksen, rondom de Frankische vesting Büraburg. Van het hout bouwt hij een kerk gewijd aan de heilige Petrus, in latere tijd uitgebouwd tot klooster.

De Frizen exit of ook de Fresonen

Nauw van Calais Engeland - Belgie

Kijk , zo’n boom even omhakken , dat haalt je wel wat problemen op de hals. En is zeker geen garantie om door de bevolking in het hart te worden gesloten. Populair zal hij, Bonifatius, daar dus niet geworden zijn, bij die Friezen rondom Fritzlar in Hessen. Of was hij nou bij de Frizen, en niet de Fresones…. dat zou een boel duidelijk maken.

En waar zitten we dan ergens met Geismar en Fritzlar?
Fritzlar op 24 km van Kassel Noord Duitsland een goeie 24 km onder Kassel, voorbij het Ruhrgebied, in een rechte lijn omhoog kom je uit tussen Bremen en Hamburg, trek je de lijn horizontaal naar links kom je uit op de hoogte van Duinkerken (Frankrijk) – Westerschelde met Antwerpen ( België).
Tot 732 ( vanaf 723 dus 9 jaar ) werkt Bonifatius in deze omgeving, dus in Hessen en Thuringen.

Kerkmanagement van Bonifatius

In 732 benoemt paus Gregorius III Bonifatius tot aartsbisschop en tot rond 736 werkt hij in Beieren, Zuid Duitsland, waar hij de kerk reorganiseert. Zoals daar zijn het stichten van bisdommen in Regensburg, Passau, Salzburg, en Freising.

Moet je je wel realiseren, de man komt van Engeland, steekt het Kanaal over, passeert in de breedte België. Doorkruist het Ruhrgebied, werkt daar een goeie 9 jaar rond die eik. Pakt dan even Zuid-Beieren mee en Oostenrijk.

In een tijd waarvan wij doorgaans denken aan die “duistere middeleeuwen”, vikingen in Wijk bij Duurstede en rauwe kreten slakende autochtonen. Misschien moeten we dat beeld toch wat herzien.

De AOW leeftijd van Bonifatius

Van 736 (Bonifatius is dan 64 jaar) tot aan 753 (hij is dan 81) blijft Bonifatius voornamelijk als kerkhervormer aan het werk. Organiseert  grote synode=vergaderingen in 742 : zoals het Concilium Germanicum [ Delahaye ziet Germanicum in Frans Vlaanderen ] (Bonifatius is dan 70 jaar) en 743 te Les Estinnes (België/Wallonië) en de synode van 744 te Soissons (tussen Reims en Noyons in Noord Frankrijk).

In 744 laat hij Sturmius het klooster van Fulda stichten, wat al gauw zijn lievelingsklooster wordt en snel uitgroeit tot een plaats van grote betekenis.

Zoals Bonifatius in 742 aan Paus Zacharias schrijft: “Ein Bischofssitz, so haben wir bestimmt, soll in der Burg sein, die Würzburg heißt;…”
“…und der zweite in der Stadt, die Büraburg heißt;…”
“…der dritte an einer Stelle, die Erfurt heißt, diese war ehedem eine Stadt ackerbauernder Heiden…” [citaat / bron: de niet meer aktieve website bonifatius-in-thueringen.de ].

Bonifatius boekt een reis naar Dokkum vanuit de regio Noord Frankrijk


Laten we ons nog even realiseren, Bonifatius : 81 jaar oud, we zien de noodzaak om een reis te maken voor de hoognodige kerstening te Dokkum in Friesland, dus òp van Frankfurt naar Hamburg, ivm beschikbare heerwegen van die tijd. Moeten we wel rekenen op 497 km. laat staan, westwaarts naar Dokkum.

Laten we afspreken nóóit meer te spreken over zwakkere 55+ ‘ers, gelet op Bonifatius!

de Dokkumer moordzaak

In 754 werd hij ( dus op 82 jarige leeftijd ) bij Dokkum door de heidense Friezen vermoord, samen met meer dan 50 van zijn metgezellen.
Een plek waar je het moeraswater ruimschoots in de sokken loopt ……
en dan nog …. wat zoek je in zo’n waterzooi ??

De terug reis verloopt iets langzamer :
Na een kort verblijf in Utrecht ( ? ) en later in Mainz, wordt hij overgebracht naar het klooster bij Fulda, zijn favoriete klooster.

voor meer over deze stad in Hessen bij Frankfurt, lees daar verder.

Heb je toch reizen ondernomen tot en met Regensburg en Salzburg, van Engeland naar Rome, zonder de huidige bewoners van Dokkum op de tenen te willen trappen, waar ligt het belang na een dergelijk rijk leven om nog even naar een aantal terpen in het huidige noorden van Friesland te reizen en daar zo aan je eind te komen? Er wringt iets.

Fulda

De stad Fulda in Hessen met circa 65.000 inwoners in onze huidige tijd en ligt bij de rivier de Fulda tussen de gebergten Vogelsberg en Rhön.
Bisschoppelijk paleis te Fulda Noord Duitsland

Fulda ontstond bij een in 744 in opdracht van Bonifatius gesticht klooster. De bijzetting van de bij Dokkum vermoorde bisschop in de abdij maakte van de stad een belangrijke bedevaartplaats, uit deze periode dateert ook de romaanse Michaelskerk (818-822), een van de oudste kerken in Duitsland. Bonifatius’ relieken bevinden zich in de crypte onder de dom, die van later datum is, althans naar ons bekend is.

Dokkum metropool van het noorden

Waarschijnlijk is Dokkum ontstaan toen een groep mensen langs de noordelijke oever van een zeearm van de Lauwers ging wonen. De eerste bewoners wierpen een kleine terp op. Zo konden ze hun woningen beschermen tegen overstromingen. De nederzetting wordt dan nog geen Dokkum genoemd. Namen als Dockinga, Villa Nocdac en Dockynchirica komen voorbij.

De “vrije” Friezen zagen de evangeliepredikers echter als een teken van de steeds groter wordende Frankische macht. De zendeling Winfrid Bonifatius was dan ook niet welkom. In juni 754, toen Bonifatius en zijn gevolg hun tenten bij Dockinga opzetten, sloegen de Friezen toe. Op brute wijze vermoordden ze de Heilige en zijn 52 gezellen.

Langzaam groeit Dokkum van een nederzetting uit tot een stadje. Het klooster wordt overgenomen door de Witheren. Deze monniken lieten een grote Abdijkerk bouwen in het hart van de stad.

Aan het eind van de 13e eeuw (1298) krijgt Dokkum stadsrechten. Het is de tweede plaats in Friesland die stadsrechten krijgt. Stavoren is de eerste. Het einde van de 13e eeuw is een roerige tijd. Vele kleine oorlogen en ruzies dwingen tot de aanleg van verdedigingswallen en grachten. Waarschijnlijk zijn de kleine grachtjes in Dokkum daar nog een overblijfsel van.

aldus deze bron www bonifatiusdokkum nl, maar inmiddels ook niet meer actief anno nu.
Maar een concentratie van te bekeren mensen, waar Bonifatius met zijn inmiddels opgebouwde “cv” eer aan zou behalen op zijn leeftijd van 82 ????

Dokkum mist de aansluiting tussen Bonifatius en de Norbertijnen

Komt bij : omdàt 754 de eerste keer in de geschiedenis is dat Dokkum wordt genoemd heeft men dit jaar als stichtingsjaar van Dokkum gekozen. Los daarvan is bekend dat de Norbertijner monnikenorde er gevestigd is in de 13e eeuw. Moeten we vaststellen dat er tussen de vermeende moord op Bonifatius en de vestiging van de Norbertijnen er niets van enig belang heeft plaatsgevonden. Daarna is er een belang van haven en militaire activiteit. De Friese Admiraliteit vestigde zich in Dokkum evenals Sonnema Beerenburg. Maar Bonifatius …….

Aurich

Er zijn mensen, die het moordenaarsverhaal juist gebeurd zien in het noord-duitse deel van Friesland: Aurich. Ligt in de deelstaat Nedersaksen ofwel Oost Friesland, een kleine 50.000 inwoners groot.
Het gebied waarin deze gemeente ligt, is rijk aan geestgrond, veengebieden, moerassen (!) en zee: het landschap van Oost-Friesland.

Oost-Friesland grenst aan de Waddenzee in het noorden en aan de Nederlandse provincie Groningen in het westen, waartoe ook de Oost-Friese Waddeneilanden behoren. Naast Aurich zijn er nog de volgende plaatsen Emden, Leer, Norden en Wittmund. Oost-Friesland is met ruim 500.000 inwoners en tegelijkertijd 148 inwoners per km2 relatief dunbevolkt.

De geschreven geschiedenis van ook Aurich gaat terug tot de 13e eeuw. De nederzetting Aurechove wordt voor het eerst genoemd in een Friese rechterlijke beschrijving uit 1276, de zogenaamde Brookmerbrief.

De plaats lag rond de Lambertikirche, die door de graaf Moritz von Oldenburg gesticht werd. De kerk is gewijd aan de heilige Lambertus, de in 703 vermoorde bisschop van Maastricht. Klaarblijkelijk toch wel een populaire hobby in die jaren, het vermoorden van bisschoppen. Sowieso was Lambertus populair, naamgever van vele kerken in West Duitsland tot in Belgie.
De gemeentelijke website is te vinden op : Aurich, maar een interessant bekeringsobject, dacht het niet.

Duinkerken

Duinkerken of in het Frans: Dunkerque is een stad in Frankrijk aan de grens met Belgie;. en telt zo’n 80.000 inwoners. De havenstad behoorde vroeger tot het graafschap Vlaanderen; het was tijdens de Tachtigjarige Oorlog dat er vanuit de regio Duinkerken,  de Duinkerker Kapers aktief waren,  een roemrucht volkje.
Het Vlaamse verleden is nog steeds merkbaar in de stad, veel benamingen zijn gebleven. Een naam die minder bekend gebleven is in de herinnering, is Dochynchirica. In Nederland gekaapt vanuit Vlaanderen en overgezet naar Dokkum, voor wat betreft de nalatenschap van Bonifatius. Aldus de al eerder aangehaalde Albert Delahaye.

Eeuwige rustplaats van Bonifatius – Europees Reiziger in mysteries

de Bonifatius route dwars door Europa heen en weer, tot aan 754 na Chr

In ons ruimtevaart-tijdperk begint het een hot item te worden, om je urn na overlijden in een baan rond de aarde te brengen, althans in vermogende kringen. In vroeger tijden had men een ander idee omtrent ruimte en tijd, maar neem nu Sint Willibrord, nagenoeg tijdgenoot van Sint Bonifatius. Willibrord werd apostel der Friezen genoemd, reist stad en land, zeg maar Europa, af, met een voorkeur voor Thüringen , Delahay plaatst hem met land en al in (Frans-) Vlaanderen : Eperlecques/Tournehem ten zuidoosten van Calais, niet geheel zonder logica, maar begraven doen we in Echternach, Luxemburg , even tegenover Trier.

In die contreien had hij in de beginfase van zijn carrière al wat landerijen (!) en dergelijke verkregen, schept toch een band.

Bonifatius laten we in Nederland bij Dokkum vermoorden, Delahaye laat ‘m bij Duinkerken ten onder gaan, waar denk je dat z’n stoffelijke resten begraven cq. bijgezet worden ? In Fulda. 333 km oostelijk. Is het in België dan niet rustig genoeg?

Toegegeven, verondersteld wordt, dat waar Willibrord actief was in Noord Frankrijk / West Vlaanderen, Bonifatius hem in de laatste dagen heeft “vervangen”. Dus daar een doel had om naar toe gaan, die reis een stuk logischer lijkt dan een reis naar Dokkum. Je zou je zelfs nog voor kunnen stellen, dat hij omgekeerd het Kanaal had kunnen oversteken om de laatste levensdagen te slijten op zijn geboortegrond in Engeland, hoewel dat minder spoort met zijn geestelijk doel.

CSI op religieus staatsman Bonifatius

Bonifatius bron bij Dokkum Friesland Nederland Je zou zeggen dat het niet eervol is, wanneer de verre voorouders betrokken waren bij de moord op een bejaarde bisschop. Dokkum zit er niet mee, sterker nog , ze vinden anno nù geneeskrachtige bronnen, en pompen daar toerisme mee op en dat is niet verkeerd voor de lokale economie.

Audruicq / Dorestadum ( voorbij Calais ) hoor je er niet over, Dockynchirica / Duinkerken / Dunkerque in Noord Frankrijk pronkt niet met de eer eventueel betrokken te zijn geweest.
haven van Duinkerken in Noord Frankrijk Beide steden zouden zich daar toch mee in de vingers snijden, qua toerisme. Is verdacht.

Het vraagt om sporenonderzoek.
Misschien ligt er in de Vlaamse bodem nog DNA materiaal om te vergelijken.
En daarom kan het dossier niet gesloten worden ! Want wat blijft :

  • 1- was de lijn van hun handelwijze wellicht gebaseerd op wereldwijde leylijnen vanaf Engeland richting Midden Oosten
  • 2- was er heel platvloers iets met vermogen, en daardoor bezit in het lijntje tussen Echternach Luxemburg en Fulda in Duitsland
  • 3- ligt het toenmalige Echternach enkele kilometers ten zuidwesten van Calais, ofwel in Frans Vlaanderen, Eperlecques / Tournehem
  • 4- ligt het toenmalige Fulda ook in Frans Vlaanderen, en zijn de resten van Bonifatius mogelijk ver nà het eerste millenium naar Duitsland verplaatst, immers, verhuizingen van kloosters mét inhoud is vaker voorgekomen. De logica legt een voorkeur bij sub 3 en 4, waarbij de helft van het paleis van Karel de Grote in Noyon een bestemming als klooster had, zou zomaar zou kunnen.

De Romeinse Hoofdweg van Boulogne-sur-Mer via Arras | Atrecht, Cambrai, Maastricht naar Keulen

De Romeinse Hoofdweg van Boulogne-sur-Mer via Arras | Atrecht, Cambrai, Maastricht naar Keulen, en van daaruit gewoon recht = oostelijk doorlopen en je komt bij Kassel, eerst de Frizen, even verder Fulda.

lees méér over België

lees méér over Aurich – Thüringen – Fulda

Missing link met de Saksen

Futiliteit in dit verband met Boni en Willi, ter weerszijden van het ons bekende “Het Kanaal” en vroeger de Mare Germanicum leefden de Saksen. Met de Angelen of Angelsaksen in Engeland. Alleen niet meer ( zo goed als ) in Frans Vlaanderen. Kan kloppen.

Karel de Grote voerde regelmatig “pijnigings-acties” uit tegen die Saksen en uiteindelijk kwam in zijn opdracht de deportatie naar Noord West Duitsland rond het jaar 800. (bron: Albert Delahaye). Al zijn er ook daarna nog schermutselingen geweest tussen Karel en Widukind.

Toeval dat het Duitse Huis Hannover eeuwen lang vorsten van Engeland zijn geweest ?


  1. vakantie huis of vakantiebungalow, camping etc in deze vakantie regio

    Vakantiehuizen in vele modellen, organisaties, prijsklasses.
  2. vakantiebungalow boerderijvakantie in deze vakantie regio

    Be ne lux landen - Duitsland - Polen - Frankrijk - Spanje - Portugal -Zweden - Tsjechië - Kroatië - Oostenrijk - Hongarije - Curaçao etc.
  3. Bekijk hier de uitgebreide collectie Landal vakantie bungalows

    binnen en buiten Nederland.
  4. hotel of pension via Trivago in deze vakantie regio

    Vakantiehotels in vele modellen, organisaties, prijsklasses.
~

En Queen Elisabeth II ? Specifiek uit het Huis Saksen-Coburg en Gotha. Die titel is in 1917 overgezet naar het Huis Windsor, om de negatieve klank van de Duitse oorsprong na Wereldoorlog I weg te poetsen. Huis Saksen-Coburg en Gotha vinden we vooral terug in de regio Eisenach, Coburg Gotha in Thuringen. En Thüringen was Bonifatius toegewezen door de toenmalige Paus ……… en Eisenach «» Fritzlar met die Donar eik ligt 71 km uit elkaar…..

Voor de meeste Belgische bezienswaardigheden hebben we wel een hoofd- en detailpagina’s.
Zoals dat ook geldt voor Belgie

top pagina