Grutte (Grote) Pier vecht en Joris met de Baard verkoopt Friesland aan Karel V

Een heikel punt tussen Friezen in Friesland, Groningers in Groningen, want was er ooit een Groot Friesland, waar is dat gebleven en hoe komen we dan aan de huidige provincie Friesland en de provincie Groningen ?

Oost Friesland zo rond het jaar 1400

Gaan we een paar dagen terug in de toen al zeer onrustige tijd

Zo vanaf ongeveer het jaar 1400 maken we al piraten mee in de Noord en Oostzee langs Friese, Groningse en Duitse watergrenzen :


Klaus Stortebeker en Gödele Michels, maar oordeel niet te vroeg : ook Michiel de Ruyter pleegde kaapvaarten in de 17e eeuw.
Was ook de tijd dat rond 1500 de Ottomanen (deels Turken) bij Wenen verslagen werden door het Roomse Keizerrijk.

Datzelfde Roomse Keizerrijk onder Maximiliaan I en later Keizer Karel V heeft Nederland knap dwars gezeten, eind 16e eeuw speelde de zaak Haarlem met Baron Ripperda ooit uit ( Duits ) Oost Friesland, later Groningen tezamen met Kenau., maar ook de onthoofding van de strijdmakkers van Willem de Zwijger en de vechtende Grutte Pier ( Greate Pier ).

Schieringen en Vetkopers

Tussen die grote strijd onder de Habsburgers, zo rond 1500, ging de lagere adel in Noord Nederland en Noord Duitsland met elkaar op de vuist, in hun kielzog de monniken van die tijd. Die partijen stonden beter bekend als de Schieringen en de Vetkopers. Er moest rust komen vond Maximiliaan en vroeg Hertog Albrecht van Saksen om tussenbeide te komen. Max was toch al iets schuldig aan Albrecht en gaf hem de regio.

Friesland, Groningen en vooral Oost Friesland gaan de strijd aan

Ging van beide kanten niet van harte, Groningen – stad leidde de strijd namens de bevolking in het westen, tegen die van Oost Friesland : resultaat echter, de nazaten van Albrecht wonnen en er kwam een scheiding m.a.g. de huidige provincies Friesland, Groningen en vooral Oost Friesland in Duitsland om de huidige namen te gebruiken.

Voordien echter was er sprake van een “Groot Frisia”, laat de Groningers het maar niet horen. 😉

Joris verkoopt Friesland

Wat zei ik : de nazaten van Albrecht hadden nog steeds hun handen vol, te weten de zoons : Joris met de Baard en Hendrik de Vrome. En Joris met de Baard “verkoopt” Friesland aan Keizer Karel V. Laat de Friezen het maar niet horen 😉 .

Grutte Pier schiet uit z’n slof

En dan heb je rond 1515 nog een ‘stoorzender’ : ( Grote / Greate ) Pier Gerlofs Donia ook wel GruttePier naderhand vergezeld door z’n ‘neefje’ Wierd Jelckama ( Greate Wierd ).
Ook die zijn “te keer gegaan” maar dan vooral jegens bevolking vanuit Holland.

Greate Pier Donia zou naast kaperkapitein ook boer zijn geweest in Kimswerd en Arum, de stek waar Fries cabaretier Rients Gratama ooit zong over Sheik Sjoerd fan Arum, de Friese boer die gas onder zijn weiland vond

Het grote Friese zwaard van GruttePier naar Amerika ?

Zeg maar gerust : ‘roerige tijden’ met een nasleep anno nu. Een nazaat van deze Greate Wierd, de Amerikaan Randy Johnson beweerde op 6 maart 2015 recht te hebben op het zwaard van Greate Pier / GruttePier.

Wel een zwaard bedoeld voor 2-handig gebruik met een lengte van 2.15 mtr, advocaat erbij, geld speelt geen rol. Immers hij wil het grote Friese Zwaard naar Amerika. Totdat hij in de gaten krijgt dat “hèt” enorm leeft in Friesland en ziet er in een video van af. Aldus is het zwaard ook na 29 maart 2015 (!) te bewonderen in het Fries Museum te Leeuwarden.

1515 tot 2015, toeval of marketing opzet, deze Randy Johnson ??

Inderdaad, …. was een bedenksel van het Fries Museum voor eigen roem en glorie.

Een deel van deze ‘lagere adel’ uit de contreien van Oost Friesland, dus rond Emden, is jaren nadien terug te vinden in de streken van de provincie Groningen, in de borgen van Noord-Groningen, zoals de familie Ripperda te Farmsum / Delfzijl.

Greate Pier Donia als kaperkapitein zou omgeturnd kunnen zijn geweest tot boer rond Kimswerd en Arum, juist omdat de Middelzee in Friesland z'n betekenis verloor als watergebied door het dichtslibben

Komt ook nog bij, dat de stormen het water opstuwden richting  de regio van Emden. September 1509 hield de Cosmas- en Damianusvloed huis tegen de dijken van de Eems, waarna de Dollard groter groeide.

Wel gingen toen meer dan 30 dorpen en steden in het Rheiderland verloren. En ook haven- en handelsstad Emden had even geen haven meer.

Overigens waren overstromingsrampen tgv stormen in 1277 ook al driemaal (!) het geval. Al jaren praten we met elkaar over pleziervaren, het kon op de Eems / Dollard “spoken”. Voor die verliezen waren de piraten niet schuldig en plezier was er ook niet. Gelukkig zijn we zoveel vergeten.


Grutte Pier vertelt

Wordt niet vermeld, maar op geluid af is de verteller Rients Gratama. ( gesproken taal is Fries, maar de duidelijke tekst op het scherm is ‘gewoon’ Nederlands )


Maar of dat Groot Friesland daarvóór erg lang heeft bestaan, kom er later wellicht nog op terug … Grutte Pier komt er niet op terug…….


  1. vakantie huis of vakantiebungalow, camping etc in deze vakantie regio

    Vakantiehuizen in vele modellen, organisaties, prijsklasses.
  2. vakantiebungalow boerderijvakantie in deze vakantie regio

    Be ne lux landen - Duitsland - Polen - Frankrijk - Spanje - Portugal -Zweden - Tsjechië - Kroatië - Oostenrijk - Hongarije - Curaçao etc.
  3. Bekijk hier de uitgebreide collectie Landal vakantie bungalows

    binnen en buiten Nederland.
  4. hotel of pension via Trivago in deze vakantie regio

    Vakantiehotels in vele modellen, organisaties, prijsklasses.
~

terug naar de Friesland pagina en de Friese “regel” door GruttePier aan de orde gesteld, naar men verhaalt.


top pagina

Friesland, Joris met de Baard verkoopt …… geloof je toch niet ….. en dan de Schieringers en de Vetkopers. Toen was het nieuws en nu denk je, waar gaat dit over. Tja, dat moet je dan even lezen.